ΤΟ ΘΡΥΛΙΚΟ LS3/5a ΣΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΤΩΝ 15Ω, ΕΞΟΠΛΙΣΜΕΝΟ ΜΕ ΜΕΓΑΦΩΝΑ ΚΑΙ ΦΙΛΤΡΑ ΠΙΣΤΑ ΑΝΤΙΓΡΑΦΑ ΤΩΝ ΑΡΧΙΚΩΝ, ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΟ ΣΤΗ ΒΡΕΤΑΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ FALCON ACOUSTICS. ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ, ΕΝΑ ΗΧΕΙΟ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟ.
Η Falcon Acoustics παράγει το διάσημο μικρό μόνιτορ του BBC από το 2014 στη Μ. Βρετανία και παράλληλα διαθέτει δύο ολιγομελείς σειρές ηχείων, τη RAM και την κορυφαία Reference, με κλασικές σχεδιάσεις στα πρότυπα της αγγλικής σχολής.
Η εταιρεία δεν ανταγωνίζεται ακριβώς μάρκες όπως η Spendor, μολονότι τα ηχεία παραγωγής της έχουν αρκετές ομοιότητες με εκείνα και το υπό δοκιμή LS3/5a δεν αποτελεί το βασικό της προϊόν, παρόλο που τα πιστά αντίγραφα με τη «βούλα» του BBC είναι της μόδας τα τελευταία χρόνια, αυτά που προέρχονται από μικρούς βρετανούς κατασκευαστές όπως η Stirling Broadcast και η Graham που αναβίωσε τη μάρκα Chartwell.
Αντίθετα, η Falcon βρίσκεται εδώ και σχεδόν πενήντα χρόνια στην πρώτη γραμμή των προμηθευτών μεγαφώνων, υλικών και ολοκληρωμένων κιτ κατασκευής ηχείων για την αγορά της Μ. Βρετανίας και έχει χτίσει τη φήμη της χάρη στα πηνία με πυρήνα που κατασκευάζει για την αγορά του DIY ήδη από τη δεκαετία του 70.
Μεσουράνησε κατά τις δεκαετίες του 80 και του 90 και υπήρξε περίοδος κατά την οποία τα 2/3 των Βρετανών κατασκευαστών χρησιμοποιούσαν πηνία της Falcon Acoustics! Σήμερα αντιπροσωπεύει στην τοπική αγορά μεγάφωνα από τους πιο γνωστούς διεθνείς οίκους και παράγει τα δικά της μεγάφωνα, φίλτρα και υλικά, ότι χρειάζεται για να κατασκευαστεί ένα ηχείο υψηλής ποιότητας και για να «φρεσκαριστούν» πολλά original LS3/5a που διαθέτουν οι ανά τον κόσμο συλλέκτες.
Αυτό όμως που κάνει ξεχωριστή τη Falcon Acoustics στα μάτια μας είναι ο ιδρυτής της Malcolm Jones, σχεδιαστής των περίφημων μεγαφώνων του αρχικού LS3/5a (γούφερ Β110, τουίτερ Τ27) και άλλων μονάδων και ηχείων της ΚΕF, στην οποία δούλεψε από το 1961 μέχρι το 1974.
Κράτησε όλες αυτές τις δεκαετίες το τιμόνι της Falcon Acoustics στα χέρια του μέχρι τη συνταξιοδότησή του το 2009 και στη συνέχεια, αντί να αποσυρθεί απολαμβάνοντας… τις αναμνήσεις του, έβαλε μπροστά το project της επανέκδοσης του LS3/5a και τώρα συνεισφέρει ως τεχνικός σύμβουλος στην εταιρία.
Οι σύγχρονες εκδόσεις των μεγαφώνων του LS3/5a που παράγει η εταιρία, δηλαδή τα Falcon Β110 και Τ27, μαζί με τα πιστά αντίγραφα των αρχικών φίλτρων BBC FL6/23 με τα χαρακτηριστικά πηνία με πυρήνα σαν μετασχηματιστές, είναι και πάλι δικές του σχεδιάσεις και αυτό αν μη τι άλλο αποτελεί εγγύηση ότι τίποτε δεν ξεχάστηκε ή παραμελήθηκε σε σχέση με το original.
Μάλιστα, η έκδοση της Falcon είναι αυτή των 15Ω με τη μονοκαλωδίωση, που για πολλούς ήταν και η καλύτερη από τις τρεις γενιές του ηχείου. Κρατώντας στα χέρια μας το μικροσκοπικό αυτό ηχείο, έχουμε την αίσθηση ότι κρατάμε ένα κομμάτι ιστορίας, κι ας είναι απλώς μια πιστή επανέκδοση.
Στο Falcon LS3/5a έχουν τηρηθεί οι πλέον αυστηρές προδιαγραφές του BBC και ο ήχος του έχει μια αυθεντική ρετρό αισθητική ενώ απουσιάζει κάθε μοντέρνα πινελιά «βελτίωσης» της αρχικής ιδέας. Μόνο τα δύο εξαιρετικής ποιότητας βύσματα μας θυμίζουν πως εδώ έχουμε ένα ηχείο σύγχρονης παραγωγής!
MADE IN BRITAIN
Τα μεγάφωνα του ηχείου κατασκευάζονται στη Μ. Βρετανία όπως και τα εντυπωσιακά πηνία με πυρήνα του φίλτρου διαχωρισμού των συχνοτήτων. Το ίδιο ισχύει για την μικροσκοπική καμπίνα που κατασκευάζεται από κόντρα πλακέ θαλάσσης με εσωτερικές ενισχύσεις από μασίφ ξύλο οξιάς.
Από την αρχή του 2020 το Falcon κυκλοφορεί με αναβαθμισμένο κροσόβερ, με μεγαλύτερους πυρήνες στους μετασχηματιστές, καλύτερες αντιστάσεις χαμηλής αυτεπαγωγής και νέους πυκνωτές πολυπροπυλενίου μαύρου χρώματος, με τα επιλεγμένα υλικά να πλησιάζουν ακόμη περισσότερα τα αρχικά στάνταρντ σε ηχητικό επίπεδο.
Στο δείγμα της δοκιμής βρήκαμε τα νέα αυτά υλικά της λεγόμενης έκδοσης Gold Badge, που σηματοδοτείται από την χρυσαφί ταμπέλα στην πλάτη του, ωστόσο η πλακέτα ήταν η παλιά και όχι η νέα, κόκκινου χρώματος.
Το μικρό Falcon είναι πανομοιότυπο οπτικά με τον μακρινό πρόγονό του, με πλεκτό πανάκι Tygon που εφαρμόζει με βέλκρο, απορροφητικό υλικό γύρω από το τουίτερ και γούφερ που βιδώνεται εσωτερικά στην αφαιρούμενη πρόσοψη.
Μέχρι και τη στερέωση του βέλκρο με συρραπτικό στην πρόσοψη θα βρούμε, κάτι που είναι απαράδεκτο με σημερινά στάνταρντ αλλά οι οπαδοί του ηχείου το θέλουν κι αυτό υπό το πρίσμα της αυθεντικότητας.
Οχτώ βίδες ενώνουν την πρόσοψη με το μασίφ ξύλο που σφραγίζει εσωτερικά τα κενά και όταν αφαιρεθούν αποκαλύπτεται η πλακέτα με το φίλτρο που «σκεπάζει» τον μαγνήτη του τουίτερ. Το ηχείο χρησιμοποιεί σχετικά λεπτές πλευρές με πάχη από 9 έως 12 χλστ. και εκτενή απόσβεση, δείχνοντας ιδιαίτερα αδρανές αν το χτυπήσουμε με το δάκτυλο, ωστόσο παίζοντας πρόγραμμα είναι αρκετά εμφανείς κάποιοι κραδασμοί σε αυτές και κυρίως την επάνω και κάτω πλευρά της καμπίνας.
Τα υλικά των μεγαφώνων της αρχικής συνταγής περιλαμβάνουν το συνθετικό Bextrene για το γούφερ και το mylar για το τουίτερ των 19 χλστ. που καλύπτεται από μεταλλική γρίλια, με την αλλαγή ανάμεσα στα μεγάφωνα να γίνεται στα 3KHz μέσω ενός πολύπλοκου φίλτρου.
Στόχος του BBC για το LS3/5a ήταν ένα ηχείο για near field ακροάσεις σε περιορισμένο χώρο με όσο το δυνατόν καλύτερη τονική ισορροπία, χαμηλές παραμορφώσεις και άφθονη λεπτομέρεια, έτσι τόσο ο συντονισμός της οπής κοντά στα 70Hz όσο και η διαχείριση ισχύος σε συνδυασμό με την πολύ χαμηλή ευαισθησία, δείχνουν τους περιορισμούς της σχεδίασης.
Παρόλα αυτά, η συνταγή αυτή έχει αποδειχτεί διαχρονική διότι είναι ίσως το πιο αόρατο «κουτί» που έχει ποτέ παραχθεί, με ταχύτητα, ανάλυση και ανοιχτοσύνη επιπέδου αναφοράς, στα πλαίσια πάντα των περιορισμένων dB που μπορεί να αποδώσει.
Από αυτή την άποψη δεν διαφέρει ιδιαίτερα από ειδικά ηχεία όπως μεμβράνης ή ανοιχτής μπάφλας. Με τα 83dB ως σημείο εκκίνησης με 1W και την αντίσταση των 15Ω να «κόβει στη μέση» την αποδιδόμενη στα 8Ω ισχύ των τρανζιστορικών ενισχυτών, το LS3/5a δεν είναι καθόλου εύκολο στα ταιριάσματά του.
Εξάλλου, η ιδιαίτερη τονική καμπύλη που επέλεξε το BBC του χαρίζει μεν ένα εντυπωσιακό εφέ μεγάλου ηχείου, αλλά το κάνει επιλεκτικό σε ορισμένα είδη ενίσχυσης. Τέλος, η βάση που θα χρησιμοποιήσουμε επηρεάζει αρκετά την απόδοση, με τις σχεδιάσεις ανοιχτού πλαισίου να είναι ίσως προτιμότερες, πιθανόν εξαιτίας της thin wall σχεδίασης.
Το Falcon LS3/5a παράγεται σε πέντε φινιρίσματα καπλαμά υψηλής ποιότητας και διαθέτει έξοχο φινίρισμα, η δε εταιρία το προτείνει με ενισχυτές ισχύος τουλάχιστον 60Wrms.
Είναι ένα από τα πιο ακριβά ηχεία της αγοράς για το μέγεθός του, σχεδόν παράλογα ακριβό για τις προδιαγραφές του, όμως η κατασκευή του ακολουθεί αυστηρά πρότυπα, είναι μπελαλίδικη και είναι πανεύκολο να «ξεφύγει» σε μοντέρνα μονοπάτια ηχητικά αν έστω και η παραμικρή λεπτομέρεια δεν είναι τσεκαρισμένη.
Πολλοί άλλωστε σήμερα κατασκευάζουν κλώνους του LS3/5a, που αποτελούν απλές μιμήσεις της αρχικής ιδέας και μπορούμε να τα βρούμε made in China σε χαμηλές τιμές, αλλά αυτά δεν έχουν την αυθεντική απόδοση.
Τέλος, μια σύγχρονη εκδοχή του LS3/5a παράγει και η Harbeth στη Βρετανία, το P3ESR, που χρεώνεται όσο και οι αδειοδοτημένες επανεκδόσεις και το οποίο επιχειρεί να βελτιώσει την ιστορική σχεδίαση, ωστόσο δεν μπορεί ούτε αυτό να έχει τη λάμψη του αυθεντικού που αναζητούν οι οπαδοί του ηχείου.
ΚΡΥΣΤΑΛΛΙΝΗ ΕΥΚΡΙΝΕΙΑ
Δεν χρειάζονται πάνω από λίγα λεπτά απέναντι από το Falcon LS3/5a για να επιστρέψει κανείς νοερά πίσω στα seventies!
Ο ήχος του δεν έχει απολύτως τίποτε το σύγχρονο, όπως ολογραφικό staging, καλογυαλισμένη ατάκα, φουσκωμένο μπάσο «της οπής», υπερανάλυση, επιτηδευμένη γλυκύτητα κλπ. Τίποτε δεν «εξέχει» για να μας εντυπωσιάσει, η εικόνα δεν προβάλλεται δραματικά μέσα στο δωμάτιο και η λεπτομέρεια δεν μας «πολιορκεί».
Είναι μόνο ουσία και καθόλου «βιτρίνα». Είναι ολοφάνερο ότι δεν έχει ίχνος «κουτίλας» και πως ο συγχρονισμός των μεγαφώνων του είναι απόλυτος. Εστιάζει και εξαφανίζεται σαν σημειακή πηγή, είναι ταχύ σαν αστραπή, με άφθαστη ακρίβεια στην ατάκα και το σβήσιμο.
Η κρυστάλλινη σαφήνεια που παρέχει σε κάθε ήχο είναι μυθική, αποτελώντας ένα κορυφαίο μόνιτορ για κοντινές αποστάσεις ακρόασης. Τονικά είναι πλήρως αχρωμάτιστο, με εξαιρετικές περιγραφές των πιο δύσκολων οργάνων.
Διαθέτει αφάνταστα πυκνά και σφιχτά ηχοχρώματα και πλήρη απουσία ευφωνικότητας και είναι ίσως το πιο απέριττο τονικά από τα σύγχρονα LS3/5a που έχουμε ακούσει, δίνοντας μια σχεδόν λιτή παρουσίαση που μας ταξιδεύει πίσω στο χρόνο!
Το ηχείο φθάνει στο «κόκκαλο» την αποκαλυπτικότητα για τα συνοδά μηχανήματα και τις ηχογραφήσεις, αποτελώντας τον ορισμό της διαφάνειας προς την πηγή.
Πλησιάζει τα ηλεκτροστατικά πρότυπα της απόλυτης διαφάνειας και γραμμικότητας και, ίσως όχι τυχαία, οι περιορισμοί του αφορούν τις απόλυτες στάθμες και την έκταση του χαμηλού. Βέβαια χάνει πολλή από τη γοητεία του σε μεγάλους χώρους και αποστάσεις ακρόασης, αλλά από κοντά μαγεύει ακόμη και στις μεγάλες δυναμικές αντιθέσεις, τομέας όπου το Falcon δεν πρέπει να έχει αντίπαλο.
Αποτελεί τελειότητα σε σμίκρυνση αφού χάρη στο τονικό ζύγισμα παρέχει σε near field συνθήκες την ψευδαίσθηση του μεγάλου ηχείου σε σώματα, άνοιγμα σκηνής και ανάλυση. Φαίνεται παράδοξο που ένα τόσο μικρό γούφερ σε κλειστή καμπίνα 5 λίτρων παρέχει μια τόσο πετυχημένη ψευδαίσθηση βαθέως χαμηλού και κρατάει τέτοια λεπτομέρεια μέχρι τα 3KHz.
Αυτή είναι όμως η διαχρονική συνταγή του BBC, που «παίζει» με τα dB της απόκρισης σε κατάλληλα επιλεγμένες συχνότητες στις άνω χαμηλές και τις ανώτερες μεσαίες, ενώνοντας αριστοτεχνικά τα μεγάφωνα με την καμπίνα για να δώσει το πλέον αχρωμάτιστο και συμπαγές φάσμα που έχουμε ποτέ ακούσει από «κουτί».
Το θέμα είναι ότι αυτές οι αποκλίσεις ποτέ δεν γίνονται ενοχλητικές ή έστω εμφανείς αλλά δείχνουν απόλυτα φυσιολογικές όταν στηθείς απέναντι από το ηχείο και αρκετά κοντά του για να ακούσεις προσεκτικά. Σε αυτές τις συνθήκες, σχεδόν ξεχνάς πως ακούς από ένα ηχείο.
Μια πελώρια σκηνή σε βάθος και ύψος ανοίγεται εμπρός μας, χωρίς καμία σύνδεση με τις καμπίνες, με εξαιρετικά καθορισμένα είδωλα, ακλόνητο εντοπισμό στο χώρο και μια αδιάλειπτη, σχεδόν ξέφρενη ροή.
Όλα είναι πεντακάθαρα, αγνά και κρυστάλλινα και, παρά την έλλειψη εντυπωσιασμού στον τομέα της ανάλυσης, η λεπτομέρεια δείχνει απεριόριστη αλλά «στη θέση» της, χωρίς να μεγεθύνεται αφύσικα αλλοιώνοντας τις ενεργειακές αναλογίες.
Έτσι αποτελεί «παράδεισο» μικροδυναμικής πληροφορίας, ευκίνητης και καλοχρονισμένης, εκθέτοντας με άνεση τα όρια των συνοδών. Καλό είναι να αποφύγετε ενισχυτικά και πηγές που τείνουν προς το λεπτό και υπεραναλυτικό και να προτιμήσετε πιο πλούσια ακούσματα, όπως βρετανικούς ενισχυτές των 60-70W ή λαμπάτους, ακόμη καλύτερα μάλιστα αν αυτοί έχουν εξόδους για φορτία 16Ω.
Το Falcon LS3/5a εν τέλει αποτελεί έναν «ορό αλήθειας» για κάθε σύστημα και ένα ορθάνοιχτο παράθυρο προς την ηχογράφηση, μια διαχρονική σχεδίαση αναφοράς που δεν λέει να χάσει τη λάμψη της ακόμη και μετά από τόσες δεκαετίες!
ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
ΕΙΔΟΣ: Hχεία βάσης δύο δρόμων, κλειστής καμπίνας
ΜΕΓΑΦΩΝA: Falcon γούφερ 138 χλστ., τουίτερ 19 χλστ.
ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ: 83dB
ΑΠΟΚΡΙΣΗ: 70Hz-20KHz, ±3dB
ΕΜΠΕΔΗΣΗ: 15Ω
ΦΙΛΤΡΟ: ΒΒC FL6/23, 3KHz
ΠΡΟΤ. ΙΣΧΥΣ: 15-100Wrms
ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ (ΠxΥxΒ): 190x305x165 χλστ.
ΒΑΡΟΣ: 5,35 κιλά
95%
ΣΧΟΛΙΟ
Το ηχείο-σταθμός, με φήμη αντιστρόφως ανάλογη του μεγέθους του, εξακολουθεί να συγκινεί ακόμη και σήμερα. Ίσως η πιο αυθεντική επανέκδοση είναι αυτή της Falcon Acoustics, σχεδιασμένη και πάλι από τον ίδιο μηχανικό που μας έδωσε τα αρχικά μεγάφωνα της KEF.
ΕΠΑΦΗ
ΤΙΜΗ: 3.300€
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ