Δοκιμάζουμε το κορυφαίο DAC της iFi που προσπαθεί να κερδίσει ταυτόχρονα επαγγελματίες και χαιφιντελάδες.
Πόσα μπορούν να χωρέσουν σε ένα μικρό κουτί; Θα υπάρξει ποτέ κάποιο όριο σε δυνατότητες και απόδοση; Αυτά είναι μερικά από τα αναπάντητα ερωτήματα που μας τριβέλιζαν όσο δοκιμάζαμε το νέο DAC-προενισχυτή-ενισχυτήή ακουστικών της iFi. Η τεχνολογική πρόοδος του ψηφιακού κόσμου τρέχει με ιλιγγιώδης ταχύτητα και κάτι που μπορεί πριν λίγο καιρό να ήταν κορυφαίο (βλέπε ένα Sabre στα 192kHz/24bit) να μοιάζει πλέον αρχαίο (θα δείτε στην συνέχεια).
Στον τελευταίο κύκλο αυτής της ατέρμονης κούρσας το Pro iDSD μοιάζει να έχει τα πρωτιά στο «Φώτο Φίνις». Η iFi είναι γνωστή για τις χαμηλές τιμές της αλλά με το συγκεκριμένο DAC ανεβαίνει επίπεδο αποτελώντας ένα μεγάλο στοίχημα για αυτήν.
Μπορεί σε πολλούς να φαίνεται ακριβό (ειδικά για iFi) αλλά με την πληθώρα των δυνατοτήτων του, η τιμή δεν θα μπορούσε να είναι χαμηλότερη. Και επειδή τα χαρακτηριστικά του είναι πολύ περισσότερα απ’ όσα φαντάζεστε, εξοπλιστείτε με υπομονή.
PRO ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ
Το Pro iDSD ανήκει στην οικογένεια-κατηγορία των Pro iESL και Pro iCAN, με το ίδιο παχύ σασί από αλουμίνιο και τον θόλο στο πάνω μέρος, που μοιάζει με σταγόνα που έπεσε και έχει ξεκινήσει μια ταλάντωση στο σασί. Ο θόλος φωτίζεται από πορτοκαλί led όταν ενεργοποιήσουμε τις λάμπες (όχι από τις ίδιες δυστυχώς).
Όταν ενεργοποιήσουμε; Το Pro iDSD έχει δύο ξεχωριστές κυκλωματικές διαδρομές, μια με τρανζίστορ (J-FET) και μια με λάμπες, που είναι δύο General Electric 5670, που θεωρούνται κορυφαίες στον χώρο. Ο επιλογέας στην πρόσοψη, μας δίνει και μια τρίτη επιλογή στις λάμπες με το σήμα «+» που μειώνει την αρνητική ανάδραση στο ελάχιστο. Το αναλογικό στάδιο εξόδου είναι σε τάξη Α και ολοκληρώνεται με ένα στάδιο διπολικών τρανζίστορ και buffer από MOSFET.
Η μεγάλη προσοχή στο στάδιο εξόδου έχει δωθεί γιατί το συγκεκριμένο DAC βγάζει δύο διαφορετικές τάσεις ανά έξοδο, με τις ανώτερες τιμές να είναι υπολογισμένες για επαγγελματικό εξοπλισμό, που χρησιμοποιούν ανώτερη τάσης αναφοράς για τα line level σήματα. Επίσης «γυρίζοντας» το ίδιο τρίμερ αλλάζουμε την έξοδο fixed ή variable για λειτουργήσει ως προενισχυτής.
Το ποτενσιόμετρο είναι της Alps (balanced) και έχει φοβερή αίσθηση στην κίνηση. Οι επιλογές σύνδεσης είναι αρκετές, υπάρχουν μια διπλή είσοδος οπτική-ομοαξονική (τύπου RCA), μια AES/EBU (XLR), μια USB A για στικάκια και σκληρούς, μια USB B για τους φίλους του computer audio αλλά και μια microSD για τους φίλους των καρτών μνήμης. Τους σκληρούς ή την microSD θα τoυς «διαχειριστούμε» από την εφαρμογή «Müzo Player» (για Anrdoid/iOS). Λόγω τεχνικών δυσκολιών, συνηθισμένων στον ψηφιακό κόσμο των firmware, το streaming και ο χειρισμός της εφαρμογής μας δυσκόλεψε σε στιγμές.
Πολύ σημαντική είναι και η γαλβανική απομόνωση των εισόδων ειδικά για την USB που υποφέρει περισσότερο από παρεμβολές και «βρώμικα» σήματα από τον υπολογιστή. H συσκευή τροφοδοτείται από εξωτερικό τροφοδοτικό και έχει DC loop out για να συνδέσουμε μια άλλη συσκευή, όπως το Pro iCAN. Τα δύο BNC βύσματα μαζί με το trimmer ανάμεσα τους δεν είναι μια απλή υπόθεση. Το Pro iDSD λειτουργεί σαν clock master στέλνοντας σήμα DARS ή το iDSD Pro clock link (στα 10MHz) από το δεξί BNC, ενώ με το άλλο συγχρονίζεται (ως slave) με εξωτερικό ρολόι χρονισμού Atomic Clock ή άλλο iDSD Pro. Το σήμα των 10MHz είναι συμβατό μόνο μεταξύ των iFi συσκευών.
Είναι επίσης ενισχυτής ακουστικών με τρεις υποδοχές, 6,35mm κανονικό καρφί (single-ended), 2,5mm (balanced) και 3,5mm mini jack (single ended και S-Balanced-μια πατέντα της iFi). H ισχύς εδώ φτάνει τα 4000mW (balanced στα 16Ω). Για τα πιο «πειναλέα» ακουστικά έχουμε έναν επιλογέα για +9dB ή +18dB. Στο κέντρο της πρόσοψη υπάρχει μια ευανάγνωστη OLED οθόνη που μας ενημερώνει για τα φίλτρα, την δειγματοληψία εισόδου και την είσοδο.
ΟΧΙ ΕΝΑ, ΟΧΙ ΔΥΟ
Τέσσερα Burr-Brown DAC βρίσκονται στην καρδιά της συσκευής, σε μια διάταξη που ονομάζεται «interleaved». Παρόλο που είναι το μοναδικό DAC με τέσσερα τσιπάκια, υποστηρίζεται από τον 16-πύρηνο επεξεργαστή XMOS XU216 X-Core 200 Series αλλά και από το FPGA επεξεργαστή της Crysopeia.
Εκτός από τα τέσσερα DAC το Pro iDSD έχει την πρωτιά και στο DSD που πλέον έχει φτάσει στην αδιανόητο υψηλό των 45.158MHz (DSD1024), ως upsampling βέβαια, καθώς τέτοια αρχεία δεν υπάρχουν (εδώ τα DSD512 είναι σπάνια). Τα δύο πρώτα ρυθμιστικά της πρόσοψης (από αριστερά) λειτουργούν περιστροφικά και πιεστικά (γρήγορα και παρατεταμένα).
Με αυτήν την σειρά λοιπόν, το μεγαλύτερο ελέγχει είσοδο, φωτεινότητα οθόνης και αντιστρέφει πολικότητα, το δεύτερο ελέγχει τα φίλτρα, το upsampling σε DSD και την σύνδεση στο Wi-Fi. Με το δεύτερο λοιπόν θα διαλέξουμε από καθόλου upsampling («Normal»), σε DSD512 και DSD1024. Στις δύο τελευταίες περιπτώσεις από τα πέντε φίλτρα λειτουργούν μόνο τα BitPerfect και BitPerfect+, ακόμα και αν τα υπόλοιπα εμφανίζονται στην οθόνη. Αυτά που μένουν (μαζί με τα δύο BitPerfect), τα Gibbs Transient Optimised, Apodising και Transient Aligned, εφαρμόζονται μόνο σε PCM αρχεία σε Normal Mode και κάνουν upsampling σε DXD (στα 705kHz). Είναι αυτές οι δουλειές που κάνουν απαραίτητη την επεξεργαστική δύναμη και τις δυνατότητες του Crysopeia και του XMOS.
Πολλές από τις επιλογές θα σας μπερδέψουν στην αρχή, θα χρειαστεί υπομονή και όρεξη γιατί σε μία μόνο συσκευή έχουμε 39 δυνατούς τρόπους ακρόασης (με μικρό περιθώριο λάθους). Το streaming δεν θα μπορούσε να λείπει από αυτό το τεχνολογικό θηρίο. Έτσι Spotify, Tidal, AirPlay και DLNA είναι μέσα και έτοιμα να τα χειριστούμε. Περιέργως το μόνο που λείπει από το Pro iDSD είναι το Bluetooth, μια επιλογή της iFi που μας παραξένευσε. Μαζί με την συσκευή έρχεται και ένα μικρό τηλεχειριστήριο.
ΗΧΟΙ ΜΕ ΤΗΝ «ΣΕΣΟΥΛΑ»
Η ηχητική παλέτα του iFi είναι τεράστια αλλά κανένα «χρώμα» δεν αλλάζει ριζικά τον χαρακτήρα της συσκευής. Οι βασικοί πυλώνες της είναι η τονική ισορροπία και η αμεσότητα. Η άνεση κυριαρχεί, από τα πιο μεγάλα μήκη κύματος μέχρι και τα τελευταία hertz της ακοής.
Δεν ζορίζεται, δεν μας «πυροβολεί» σε συγκεκριμένες συχνότητες-περιοχές, έχει τον έλεγχο κάθε κομματιού. Όσο αναφορά την ανάλυση και τοποθέτηση των οργάνων στην σκηνή, το Pro iDSD ανταπεξέρχεται των προσδοκιών που δημιουργεί.
Δεν αποτελεί τρομερή έκπληξη, ούτε θετική, ούτε αρνητική. Είναι πολύ τακτικό, αποκαλυπτικό σε λεπτομέρειες, βιολιά, πιάνα, κρουστά και τα περισσότερα όργανα, ειδικά όσα κινούνται στην μεσαία και μεσαιοχαμηλή περιοχή έχουν αρκετό σώμα και όγκο. Δεν έχει ήχο «παλαιάς κοπής» αλλά μοντέρνο, ευχάριστο και ζωηρό που θα παίξει πολύ καλά όλα τα είδη μουσικής και δεν θα περιοριστεί στην απόλυτη απόδοση αποκλειστικά τζαζ και κλασσικών κομματιών.
Είναι άμεσο, με εκπληκτικό παλμό, ο οποίος γίνεται λίγο πιο χαλαρός όταν βάζουμε ανάδραση στην λάμπα. Σε αυτήν την ρύθμιση απολαμβάνουμε πολύ μεστά όργανα με παχιές χροιές και μεγάλη σκηνή. Αφαιρώντας την ανάδραση χάνουμε μερικώς αυτό το (καλώς εννοούμενο) «φούσκωμα» των μεσαιοχαμηλών και της σκηνής, αλλά παίρνουμε αέρα και περιγραφή ψηλά καθώς και ρυθμό. Με τα τρανζίστορ κατεβήκαμε λίγο πιο χαμηλά, με καλύτερο έλεγχο και ταχύτητα και μια αίσθηση στεγνότητας, όχι ιδιαίτερα επιβλητικής ή καθολικής όπως σε αντίστοιχες τρανζιστορικές υλοποιήσεις.
Το upsampling σε DSD512 και DSD1024, γλυκαίνει λίγο τα πρίμα, ταιριάζει με το τρανζίστορ, προσδίδει έναν αέρα ανάμεσα στα όργανα αλλά δίνει και την αίσθηση ότι κάτι έχει επέμβει. Η επιτυχία ή μη του upsampling, παίζει ανάλογα και με το κομμάτι. Οι διαφορές μεταξύ των φίλτρων δεν είναι μεγάλες, τουλάχιστον στα δικά μας αυτιά, θέλουν ένα καλό σύστημα για να γίνουν αντιληπτές.
Λόγω χρόνου ο πειραματισμός με όλα τους πιθανούς συνδυασμούς ήταν αδύνατος. Γενικά το Gibbs είναι φοβερό στην σκηνική παρουσία, οριοθετεί ξεκάθαρα τα όργανα και δίνει μια συμπαγή αίσθηση του συνόλου. Το Apodising ανοίγει τα άκρα της σκηνής προς όλες τις κατευθύνσεις, δημιουργεί μια εντυπωσιακή εικόνα αλλά χάνει λίγο στην ομοιογένεια της.
Η αγάπη του Pro iDSD για την μουσική είναι διάχυτη σε όλες τις πτυχές του. Το Transient Aligned κάνει λίγο πιο στρογγυλή την απόδοση και την ατάκα των οργάνων, έχει μια πιο ευγενική παρουσία και γλυκήτητα. Δεν υπήρξε συνδυασμός που να μας κουράσει ή να μας απογοητεύσει , είναι φτιαγμένο να παίζει καλά και αυτό κάνει πιστά. Στο προσωπικό μας γούστο η λάμπα χωρίς ανάδραση σε BitPerfect mode είναι η πιο ισορροπημένη, γλυκιά και δυναμική επιλογή.
Δεν τίθεται αμφισβήτηση ότι η ναυαρχίδα της iFi έχει θέσει νέο υψηλό για την εταιρία αλλά και την κατηγορία της. Ειδικά όσο αναφορά το τεχνολογικό επίπεδο και την τεράστια γκάμα των δυνατοτήτων του μικρού αυτού DAC, έχουμε να κάνουμε με έναν βασιλιά της εποχής του. Το τελευταίο ερώτημα που είχαμε ήταν το εξής: «μετά από αυτό τι;».
ΤΙP01: Περιγραφή των φίλτρων θα βρείτε στα εγχειρίδια της ίδιας της εταιρίας (στην ιστοσελίδα τους) καθώς και μια εκτενή αναφορά και ανάλυση του φίλτρου «Gibbs».
TIP02: Η έλλειψη ψηφιακής εξόδου είναι ηθελημένη από πλευράς της iFi. Γιατί να θες άλλο DAC;
Τεχνικά Χαρακτηριστικά:
ΕΙΔΟΣ: Mετατροπέας, προενισχυτής, ενισχυτής ακουστικών
ΕΙΣΟΔΟΙ: 1xΟμοαξονική/Οπτική, 1xAES/EBU (XLR), 1xUSB A, 1xUSB B, 1xMicro SDHC, 1xBNC (Sync In)
ΕΞΟΔΟΙ: 1xΓραμμής RCA, 1xXLR (balanced), 3xΑκουστικών (6.35mm, 3.5mm SE, 2.5mm Bal), DC Loop-Out, 1xBNC (Sync Out)
ΙΣΧΥΣ ΕΞΟΔΟΥ ΑΚΟΥΣΤΙΚΩΝ: 4000mW/1.500mW (balanced/SE στα 16Ω)
ΣΥΝΔΕΣΕΙΣ: Ethernet, Wi-Fi
ΤΑΣΕΙΣ ΕΞΟΔΟΥ: Balanced: 4,6V/10V(Hi-Fi/Pro), Unbalanced-RCA: 2,3V/5V (Hi-Fi/Pro)
ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ: PCM μέχρι 768kHz/32bit, DSD μέχρι DSD512
ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ: Spotify, TIDAL, Napster, QQ Music
ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΔΙΚΤΥΟΥ: AirPlay, DLNA
ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ (ΠxΥxΒ): 213×63,3×220 χλστ.
ΒΑΡΟΣ: 1,98 Κιλά
ΣΧΟΛΙΟ
Ένα DAC-ναυαρχίδα με πάρα πολλές δυνατότητες, τεχνολογικές πρωτιές και φοβερό ήχο ή, καλύτερα, ήχους. Το Pro iDSD της iFi είναι από τους αδιαμφισβήτητους πρωταθλητές της σημερινής (και όχι μόνο) αγοράς.
ΤΙΜΗ: 2.800€