Τις τελευταίες εβδομάδες έχω παρακολουθήσει περισσότερες από 20 παρουσιάσεις κατασκευαστών στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Από την Sony έως την Sonus και από την Lenovo έως την McIntosh.
Εκτός από το κλασικό μέρος της παρουσίασης για τα νέα προϊόντα του 2023, κοινός παρονομαστής πια όλων είναι η βιωσιμότητα ή το «sustainability» όπως την λένε εκεί στα ξένα.
Σχεδόν στη μισή παρουσίαση μας εξηγούν για τις δράσεις που κάνουν για πιο καθαρό πλανήτη, ότι χρησιμοποιούν ανακυκλωμένα υλικά και για το μηδενικό περιβαλλοντολογικό αποτύπωμα που θέλουν να πετύχουν σε αρκετά χρόνια από σήμερα.
Λες και όλοι οι κατασκευαστές έχουν συμφωνήσει μεταξύ τους ότι φέτος -που η αγορά δεν είναι στα πάνω της- να ασχοληθούν με το περιβάλλον.
Βέβαια όταν αρχίζει αυτό το μέρος της παρουσίασης πολλοί συνάδελφοι δυσανασχετούν, τους ενδιαφέρει να μάθουν πόσες ζώνες τοπικού ελέγχου του φωτός έχει η τάδε τηλεόραση, πόσα χιλιοστά είναι ο οδηγός του δείνα ακουστικού ή ποιο τσιπάκι χρησιμοποιεί ο ενισχυτής.
Έτσι όταν αρχίζει στην παρουσίαση το μέρος της «βιωσιμότητα» όλοι κοιτούν με απορία και σταματούν να κρατούν σημειώσεις. Κι όμως η «βιωσιμότητα» πρόκειται να αλλάζει πολλά στον κόσμο των ηλεκτρονικών, για παράδειγμα στα υλικά συσκευασίας ενός προϊόντος.
Όμως γιατί βιωσιμότητα μπορούμε να μιλάμε όταν η διάρκεια ζωής των συσκευών μας, κυρίως των ψηφιακών, είναι πολύ σύντομη. Όταν η ίδια η τεχνολογία τις ξεπερνάει και σε λίγα χρόνια τις καθιστά σχεδόν άχρηστες.
Έτσι μερικοί κατασκευαστές, για να απαντήσουν σε αυτό το ερώτημα, αναφέρουν ότι ήδη σχεδιάζουν προϊόντα που θα κρατούν για δέκα χρόνια, ότι θα τα υποστηρίζουν για πολλά περισσότερα και ότι σταματούν τις κόλες και βάζουν βίδες -όπως παλιά- στις συσκευές τους για εύκολη επιδιόρθωση.
Υπάρχει όμως μια κατηγορία ηλεκτρονικών που κανείς δεν έχει δώσει απάντηση ακόμη, είναι οι φορητές συσκευές που κρύβουν μέσα τους …μπαταρία.
Τέτοιες είναι για παράδειγμα τα κινητά και τα ασύρματα ακουστικά ψείρες (buds), ειδικά τα δεύτερα είναι «περιβαντολλογικές βόμβες».
Πρόκειται για διατάξεις που ενσωματώνουν κάτω από το περίβλημά τους μια ισχυρή μπαταρία λιθίου και έναν οδηγό νεοδυμίου.
Υπάρχουν εκατομμύρια τέτοια ακουστικά σε χρήση και πολλά περισσότερα παροπλισμένα, ενώ κάθε δύο-τρεις μήνες παρουσιάζονται νέα πιο ισχυρά μοντέλα.
Σύμφωνα με έρευνα η διάρκεια ζωής αυτών των ακουστικών είναι τα δύο χρόνια, μάλιστα αν δεν χρησιμοποιούνται συχνά η ισχυρή τους μπαταρία παράγει μια μεμβράνη στις επαφές της με αποτέλεσμα να γίνει διακοπή λειτουργίας και να αχρηστεύονται.
Είναι σχεδόν δύσκολο να επισκευαστούν, δεν υπάρχει τρόπος να τα «ανοίξει» κανείς, ώστε να αλλάξει την μπαταρία τους. Όλα τα στοιχεία τους είναι κολλημένα.
Μάλιστα δεν υπάρχει και κανένας φορέας ή υπηρεσία που να αναλαμβάνει την ανακύκλωση τους, ώστε να τους αφαιρέσει την μπαταρία και τον μαγνήτη. Έτσι τα buds καταλήγουν στα σκουπίδια, ένα περιβαλλοντολογικό φορτίο μεγαλύτερο από μια κοινή μπαταρία.
Ήδη έχουν αρχίσει συζητήσεις για αυτά τα ακουστικά αλλά και για τα κινητά, να έχουν τρόπο αντικατάστασης της μπαταρίας τους.
Να έχουν βίδες δηλαδή ή κάποιο τρόπο ώστε να ανοίγουν εύκολα και ο χρήστης να τους ξαναδίνει ζωή απλά φρεσκάροντας την μπαταρία τους.
Για να το πράξουν αυτή θα πρέπει να παρθεί κάποια κεντρική απόφαση π.χ. από την Ε.Ε. που πιστεύουμε ότι δεν θα αργήσει να έρθει.
Οι συσκευές μας, όποιες και να είναι αυτές, θα πρέπει να διαρκούν για πολλά χρόνια και όχι οι κατασκευαστές να παράγουν συνεχώς καινούρια προϊόντα χωρίς κανένα μέλημα για το περιβάλλον.
Συσκευές που θα επισκευάζονται εύκολα, θα εκσυγχρονίζονται ακόμη πιο ομαλά και θα είναι μαζί μας σαν «νέο προϊόν» όπως σήμερα ένα πικάπ ή ένα ηχείο δεκαετίας. Η σημερινή προηγμένη ψηφιακή τεχνολογία μπορεί να το καταφέρει αυτό.
Φώτης Φωτιάδης