125 χρόνια από το πρώτο εργοστάσιο δίσκων

Λάβαμε ένα δελτίο Τύπου από την gfu, την σύνδεσμο βιομηχάνων της Γερμανίας, όσοι επισκέπτεστε την έκθεση IFA σίγουρα τους γνωρίζετε. Το δελτίο Τύπου που λάβαμε έχει ως θέμα την συμπλήρωση 125 ετών από τον πρώτο δίσκο σέλακ, όχι βινυλίου όπως τον ξέρουμε σήμερα.

Το δελτίο Τύπου αναφέρει:

Η εφεύρεση του δίσκου συνδέεται στενά με τον Γερμανό Emil Berliner (1851-1929). Ο Emil Berliner, που γεννήθηκε στο Ανόβερο, πήγε στις HΠΑ το 1870 και εφηύρε εκεί τον δίσκο και το γραμμόφωνο. Το 1887 υπέβαλε αίτηση για δίπλωμα ευρεσιτεχνίας στην Ουάσιγκτον για το γραμμόφωνό του (προπομπός των πικάπ).

Το 1897 δημιούργησε τον πρώτο δίσκο σέλακ (shellac). Ο δίσκος σέλακ σχηματίζεται από μια σκληρή σκόνη, μια ρητίνη που λαμβάνεται από τα περιττώματα του εντόμου lac (από εδώ και το γνωστό φινίρισμα λάκας) βάζοντας επίσης αιθάλη ως χρωστική ουσία. 

Ο Emil Berliner επέστρεψε στο Ανόβερο το 1898 και συμμετείχε στην εταιρεία «Deutsche Grammophon-Gesellschaft», που είχε ιδρύσει ο αδελφός του Joseph.

Πριν από 125 χρόνια, στις 6 Δεκεμβρίου 1898, ο Emil Berliner δημιούργησε το πρώτο εργοστάσιο δίσκων στον κόσμο, στο βόρειο τμήμα του Ανόβερου. 

Εκεί κατασκεύαζαν δίσκους για την αγγλική μητρική εταιρεία «The Grammophone Company», αλλά και συσκευές αναπαραγωγής.

Οι δίσκοι master χαράσσονταν στην Αγγλία σε πλάκες ψευδαργύρου που μετά λαμβάνανε τα αρνητικά τους σε πλάκες χαλκού, για να εκτυπώσουν δίσκους. Η παραγωγή ήταν έως και δέκα δίσκοι την ώρα. 

Οι δίσκοι ήταν μονής όψης, είχαν διάμετρο πέντε ιντσών (12,5 cm) και χρόνο αναπαραγωγής ένα λεπτό και 15 δευτερόλεπτα. Άλλες εκδόσεις είχαν διάμετρο επτά, δέκα ή δώδεκα ίντσες και είχαν χρόνο αναπαραγωγής τρία λεπτά και 50 δευτερόλεπτα. 

Το 1904 το εργοστάσιο στο Ανόβερο παρήγαγε 25.000 δίσκους κάθε ημέρα.  Tο 1951, στην έκθεση IFA της εποχής, έγινε η παρουσίαση των πρώτων δίσκων με βάση το πλαστικό (βινύλιο), που τελικά αντικατέστησε το φυσικό σέλακ (shellac) ως υλικό για δίσκους το έτος 1958.

Μετά η ιστορία είναι γνωστή. Το 1978 παρουσιάστηκαν οι πρώτες ιδέες για το CD, στην έκθεση IFA του 1981 παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο ευρύ κοινό το CD player και οι πρώτοι ψηφιακοί δίσκοι.

Στη δεκαετία του 1990 ο αναλογικός δίσκος αντικαταστάθηκε σχεδόν πλήρως από το CD, ενώ από τις αρχές της δεκαετίας του 2000 βιώνουμε μια εντυπωσιακή επιστροφή στα βινύλια… και μαζί σε πολλά νέα πικάπ.

Από το 2005, στη Γερμανία, πωλούνται περίπου 100.000 νέα πικάπ κάθε χρόνο. Το 2022 πουλήθηκαν 122.000 πικάπ με μέση τιμή τα 287 ευρώ. 

Συγκριτικά, η μέση τιμή ενός πικάπ που πωλούνταν το 2015 ήταν 192 ευρώ.

Για το τρέχον έτος, η ένωση βιομηχανίας gfu προβλέπει την πώληση 134.000 πικάπ στη Γερμανία, μια αύξηση 10 τοις εκατό σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. (Μακάρι να είχαμε τέτοια στοιχεία και για την ελληνική αγορά).

Η μέση τιμή ενός πικάπ έχει επίσης αυξηθεί στα 305 ευρώ.

Φέτος, επίσης, το βινύλιο πέτυχε μερίδιο αγοράς 6,0% στην αγορά μουσικών μέσων με περίπου 63 εκατομμύρια ευρώ σε τζίρο, όταν οι συνολικές πωλήσεις μουσικής (φυσικά μέσα, αρχεία και streaming) στην γερμανική αγορά το πρώτο εξάμηνο του 2023 ήταν 1,056 δισεκατομμύρια ευρώ.

Όλα αυτά δείχνουν ότι ακόμη και 125 χρόνια μετά ο αναλογικός δίσκος (βινυλίου) δεν έχει χάσει την απήχησή του, το αντίθετο είναι εδώ και θα παραμείνει για πολλά-πολλά χρόνια.