Η ΚΟΡΥΦΑΙΑ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΩΝ HIGH END ΥΠΟΓΟΥΦΕΡ ΤΗΣ REL ΓΙΝΕΤΑΙ ΛΙΓΟ ΠΙΟ ΠΡΟΣΙΤΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΣΕΠΗ ΜΑΣ ΚΑΙ ΒΟΛΙΚΗ ΣΤΗΝ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟ ΝΕΟ «ΚΟΜΠΑΚΤ» ΜΟΝΤΕΛΟ CARBON SPECIAL. ΙΔΑΝΙΚΟ ΓΙΑ ΜΕΓΑΛΑ HIGH END ΗΧΕΙΑ, ΠΑΡΕΧΕΙ ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΤΟ ΑΨΕ-ΣΒΗΣΕ
Τα υπογούφερ αποτελούν το πιο παρεξηγημένο «αξεσουάρ» του δικάναλου ήχου και τον πρωταγωνιστή του home cinema, με τους δύο αυτούς ρόλους να είναι εντελώς διακριτοί. Στη μουσική αναζητάμε από αυτά νότες, χροιές και ρυθμική ετοιμότητα και στον πολυκάναλο ήχο στοχεύουμε στα πιο θεαματικά μέτωπα χαμηλού που θα αναδείξουν τα εφέ της ταινίας.
Σε κάθε περίπτωση, η δουλειά του υπογούφερ εξαντλείται κοντά στα 80Hz όταν συνοδεύει δορυφόρους και περιορίζεται στα 40Hz μέσω των ρυθμιστικών για να πλαισιώσει ογκώδη ηχεία.
Παίζει δηλαδή το πολύ δύο οκτάβες, η επίδρασή του όμως απλώνεται σε όλο το ακουστικό φάσμα. Αυτό είναι πιο κρίσιμο στα δύο κανάλια, όπου καλείται να συνεργαστεί κατόπιν της ρύθμισης με τα ηχεία μας για να αναπαράγει τις χαμηλές συχνότητες που αυτά δεν μπορούν και λιγότερο κρίσιμο στο home cinema, όπου αναπαράγει την αποκλειστική δική του πληροφορία, το «.1».
Αν και φαίνεται λοιπόν απλή η αποστολή του, κάθε άλλο παρά τέτοια είναι. Δεν είναι καθόλου εύκολο, καταρχήν, να παραχθεί ποιοτικό χαμηλό σε τόσο μεγάλα μήκη κύματος και ακόμη πιο δύσκολο είναι να εφαρμοστεί το βαθυπερατό φιλτράρισμα που απαιτείται ώστε να δέσει εύκολα με την αποκοπή των ηχείων μας.
Όταν ο ενισχυτής αναλαμβάνει να διαχειριστεί το σήμα σε μορφή 2.1 καναλιών και μπορεί να εφαρμόσει φίλτρα τόσο στο υπογούφερ όσο και στα ηχεία τα πράγματα μπορεί να γίνουν πιο εύκολα, περίπου όσο και σε έναν AV ενισχυτή με bass management, ακόμη καλύτερα δε αν παρέχεται μικρόφωνο για room calibration.
Αλλά στα δύο κανάλια αυτό αποτελεί την εξαίρεση και όχι τον κανόνα και οι περισσότεροι καλούμαστε να ρυθμίσουμε την αποκοπή του υπογούφερ με βάση τα ρυθμιστικά του, με τη ρύθμιση της συχνότητας κρος να είναι το σημείο-κλειδί καθώς πρέπει να ταιριάζει με την φυσική αποκοπή των ηχείων μας στη θέση όπου αυτά έχουν στηθεί.
Ασφαλώς ο κατασκευαστής ενός υπογούφερ δεν μπορεί να γνωρίζει με τι ηχεία θα συνεργαστεί το προϊόν του, με τι κλίση πέφτει η απόκρισή τους στο μπάσο και ποια είναι τα χαρακτηριστικά του χώρου ακρόασης όπου θα τοποθετηθεί.
Μπορούμε συνεπώς να μιλήσουμε ακόμη και για «τέχνη» στην κατασκευή ενός ποιοτικού υπογούφερ και αναμφίβολα ένας από τους πιο καταξιωμένους δημιουργούς είναι η REL Acoustics, το νέο μοντέλο της οποίας είχαμε την ευκαιρία να δοκιμάσουμε αυτό τον μήνα.
Η REL έχει δεκαετίες φήμης για τα audiophile υπογούφερ της και τα τελευταία χρόνια τα προϊόντα της εξελίσσονται με αλματώδεις ρυθμούς για ακόμη καλύτερες επιδόσεις τόσο στη μουσική όσο και στο home cinema.
Ωστόσο, είχαμε πολύ καιρό να δοκιμάσουμε κάποιο από τα νέα και πολλά υποσχόμενα μοντέλα, κάτι που κατέστη δυνατό με την αλλαγή της αντιπροσωπείας, από τη Location Sound στην Anquan AV. Το timing ήταν ευνοϊκό, καθώς προέκυψε το ολοκαίνουργιο μοντέλο Carbon Special που είναι πράγματι πολύ ιδιαίτερο, καθώς εξοπλίζεται με τα κορυφαία συστατικά από το οπλοστάσιο της εταιρίας αλλά είναι σημαντικά πιο προσιτό και βολικό στην τοποθέτηση σε σχέση με τη ναυαρχίδα G1 MkII.
BLACKWIDOW, NEXTGEN KAI PERFECT FILTER
Η απόσταση που χωρίζει το Carbon Special από τα UK made, φημισμένα μοντέλα της δεκαετίας του 90 Strata και Storm είναι βέβαια πελώρια σε επίπεδο σχεδιαστικής φιλοσοφίας, μολονότι το μοντέλο της δοκιμής συναρμολογείται στην Κίνα.
Όλα τα πρόσφατα μοντέλα της REL είναι πλέον πολύ κομψά, δεν χρειάζεται να τα κρύβουμε… στις γωνίες και το Carbon Special δεν αποτελεί εξαίρεση, διαθέτοντας καταπληκτική μαύρη λάκα και εντυπωσιακά διακοσμητικά στοιχεία από αλουμίνιο και ανθρακονήματα.
Στις πλευρές του βρίσκουμε δύο πολύ βολικά χερούλια για τη μεταφορά, στο επάνω μέρος το λογότυπο της εταιρίας και στο πίσω τμήμα των «ποδιών» τη μάρκα και το μοντέλο, όλα με άριστα φινιρισμένο αλουμίνιο, καθώς και δύο «φιτίλια» από ανθρακονήματα επάνω και κάτω από τα χερούλια. Με βάρος κοντά στα 40 κιλά και μέγεθος αρκετά μεγαλύτερο από το τυπικό 12ιντσο, σπάει το συνηθισμένο κυβικό σχήμα με το διευρυμένο βάθος της καμπίνας που φθάνει τα 54 εκ.
Το νέο μοντέλο είναι προικισμένο με το κορυφαίο γούφερ με διάφραγμα ανθρακονημάτων της REL, εδώ στην τρίτη γενιά του, που φορτίζεται από επίπεδο παθητικό ακτινοβολητή επίσης από ανθρακονήματα που ακτινοβολεί προς το πάτωμα.
Δύο μακρόστενα «πόδια» σύνθετου σχήματος στις πλευρές, με μεγάλη πατούρα και διακοσμητικές εγκοπές, αφήνουν απόσταση περί τα 5 εκ. από το έδαφος και περιορίζουν το άνοιγμα εμπρός και πίσω, με το τελικό interface να γίνεται με ποιοτική τσόχα σαν βελούδο.
Το Carbon Special είναι προετοιμασμένο για δημιουργία συστοιχίας-πύργου με τρία τέτοια το ένα πάνω από το άλλο, όπου το βελούδο φροντίζει να μην φθαρεί η λάκα και παρέχονται δύο μασίφ αλουμινένια κομμάτια-σύνδεσμοι που επιτρέπουν να βιδωθούν μεταξύ τους σε δύο σημεία στην πλάτη τους.
Το πλήρες στήσιμο του array είναι με 3+3 υπογούφερ (στέρεο λειτουργία) και κάθε θέση «ειδικεύεται» σε κάποια χαρακτηριστικά του βαθέος χαμηλού με βάση την απόσταση από το έδαφος.
Το Carbon Special ανήκει μεν στη σειρά S της REL λόγω μεγέθους, αλλά ο εξοπλισμός του προέρχεται από την κορυφαία Reference, με προεξέχον το εντυπωσιακό Black Widow (Μαύρη Χήρα) 12ιντσο γούφερ με την πελώρια ανάρτηση που επιτρέπει διαδρομές ±50 χλστ.!
Το πλεκτό ανθρακόνημα χρησιμοποιείται και στο πελώριο dust cup του, όπως και στον παθητικό ακτινοβολητή, η πολύ σκληρή ανάρτηση του οποίου επιτρέπει λειτουργία σαν κλειστό κουτί σε χαμηλές στάθμες. Ο ενσωματωμένος ενισχυτής λέγεται NextGen, είναι τάξης Δ και αποδίδει 1000W, προέρχεται δε από το επετειακό μοντέλο «25» για τα 25α γενέθλια της εταιρίας και βρίσκεται εδώ στην 5η γενιά του.
Ο εξοπλισμός του Carbon Special ολοκληρώνεται με τα custom φίλτρα Perfect Filter, εξελιγμένα ώστε να επιτρέπουν ένα ιδεώδες δέσιμο με τα ηχεία μας, ώστε όχι μόνο να υπάρχει ομοιογένεια στο μπάσο γύρω από τη συχνότητα κρος αλλά να διασφαλίζονται τα πιο ευαίσθητα στοιχεία της αναπαραγωγής σε όλο το ακουστικό φάσμα, κάτι κρίσιμο αν έχουμε πολύ αποκαλυπτικά ηχεία.
Εργονομικά, το Carbon Special είναι άψογο, καθώς παρέχει πληθώρα εισόδων και εξόδων (XLR, RCA, Speakon) και ανεξάρτητο ρυθμιστικό στάθμης για την είσοδο LFE, ενώ μπορεί να επεκταθεί για ασύρματη λειτουργία με μη-απωλεστική μεταφορά του σήματος με βάση την custom τεχνολογία AirShip.
ΑΟΡΑΤΗ ΔΥΝΑΜΗ
Η REL παρέχει βέβαια κάθε δυνατή διασύνδεση στο Carbon Special, ανέκαθεν όμως προτιμούσε τη high level για να λαμβάνει το υπογούφερ την «ηχητική υπογραφή» του τελικού ενισχυτή. Με αυτό τον τρόπο το συνδέσαμε, χρησιμοποιώντας το 10μετρο καλώδιο που το συνοδεύει.
Αυτό τερματίζεται με speakon από την πλευρά του sub και καταλήγει σε τρία γυμνά καλώδια από την άλλη, κόκκινο για το R+, κίτρινο για το L+ και μαύρο για το «-» στις μπόρνες του ενισχυτή.
Το συνδέσαμε στην έξοδο Β των ηχείων του Rotel RA-1570 και στην έξοδο Α αφήσαμε τα ηχεία, εν προκειμένω τα Wharfedale Elysian 2 που κόβουν περίπου στα 35Hz. H ρύθμιση της συχνότητας κρος έγινε με τέτοιο τρόπο ώστε το upper bass του Elysian να διατηρήσει το σπουδαίο σώμα του και στη συνέχεια ρυθμίσαμε τη στάθμη ώστε το βαθύ και το ανώτερο χαμηλό να είναι στο ίδιο επίπεδο, προσέχοντας πάντα τον ρυθμό ώστε να μην μένουν «ουρές» στο βαθύ χαμηλό.
Η δουλειά αποδείχτηκε πανεύκολη, καθώς το Carbon Special έχει εξαιρετικό έλεγχο και ακρίβεια. Το τέλος της ρύθμισης σηματοδοτήθηκε όταν, αναβοσβήνοντας την έξοδο Β του ενισχυτή, οι μεσαίες και υψηλές συχνότητες του ηχείου δεν παρουσίαζαν καμία διαφοροποίηση με και χωρίς το sub.
Το Carbon Special διευρύνει βέβαια θεαματικά τον χώρο και μεγαλώνει τη σκηνή, αλλά είναι τόσο αόρατο και διάφανο που δεν επεμβαίνει καθόλου στις χροιές, το σκηνικό στήσιμο και τον χρονισμό του ηχείου. Αφήνει ίσως μια υπόνοια υψηλότερης ανάλυσης και πιο έντονης οξύτητας στις μεταβατικές, αλλά αυτό είναι περισσότερο ένα προϊόν της διευρυμένης δυναμικής περιοχής παρά μια επέμβαση του υλικού του διαφράγματος στο τίμπρο του ηχείου, καθώς το Elysian 2 παρέμεινε οργανικό, ζεστό και πυκνό στις μεσαίες, βηματίζοντας με τον ίδιο βιωματικό τρόπο επάνω στον ρυθμό της μουσικής.
Εκείνο που άλλαξε μόνιμα γιατί έτσι έπρεπε, είναι η σκηνική προοπτική, που έπαψε να είναι τόσο κοντινή, σαν να μετακομίσαμε σε πολύ μεγαλύτερο χώρο ακρόασης.
Η πρώτη οκτάβα περιέχει δράση όχι μόνο στις ταινίες αλλά και στη σύγχρονη μουσική και αποκαλύφθηκε σε όλο της το μεγαλείο χάρη στην πεντακάθαρη και πανίσχυρη απόδοση του REL κάτω των 30Hz, εκεί όπου ελάχιστα υπογούφερ μπορούν να κατεβούν με αξιώσεις.
Τις πρώτες ώρες το αποτέλεσμα είναι άτσαλο, ο χώρος περισσότερο τρίζει παρά γεμίζει αλλά αυτό υποχωρεί σταδιακά και μετά τις 5 ώρες λειτουργίας η κατάσταση εξομαλύνεται, με την εταιρία να προτείνει τρία 24ωρα για πλήρες στρώσιμο.
Το Carbon Special δεν έχει όρια σε θέματα δύναμης και έκτασης και δεν έχει νόημα να στριμωχτεί σε μικρό χώρο, θέλει πολλά τετραγωνικά για να αναπτυχθεί όπως του αξίζει και να δώσει ανάλυση και δυναμικές αναφοράς στην ευρύτερη χαμηλή περιοχή.
Σέβεται απόλυτα τα εξωτικά high end ηχεία και δεν θα αργήσει να γίνει απαραίτητο στον ακροατή, καθώς βελτιώνει τη φυσικότητα του συστήματος και το κάνει πολύ πιο ρεαλιστικό σε θέματα δυναμικής άνεσης, κλίμακας και μεταβατικών.
Η εμπειρία του Carbon Special είναι… μοιραία για τα συνηθισμένα υπογούφερ, που δίπλα του ακούγονται χωρίς σπουδαία έκταση χαμηλά, με κουτίλα και μαζεμένες δυναμικές, αλλά έτσι θα έπρεπε με βάση την υψηλή τιμή του.
Τελικά, μπορεί εκεί στη REL να παράγουν αποκλειστικά υπογούφερ, αντιστεκόμενοι σθεναρά στην τάση των κατασκευαστών να διευρύνουν τις γκάμες τους, αποδεικνύουν όμως με την τελειομανή δουλειά τους ότι το είδος αυτό σημαίνει πολλά παραπάνω από ένα αξεσουάρ που προσθέτει μερικά dB στο μπάσο για εκτόνωση. Μην εκτεθείτε λοιπόν στα κάλλη του, γιατί μετά δεν θα υπάρχει επιστροφή στα συνηθισμένα…
ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
ΕΙΔΟΣ: Ενεργό υπογούφερ
ΜΕΓΑΦΩΝA: γούφερ 300 χλστ., παθητικός ακτινοβολητής 300 χλστ.
ΑΠΟΚΡΙΣΗ: 19Ηz@-6dB
ΙΣΧΥΣ: 1000W τάξη Δ
ΕΙΣΟΔΟΙ: L,R (RCA), LFE (RCA, XLR), L&R Speakon High Level
ΕΞΟΔΟΙ: L&R Speakon High Level, LFE (RCA, XLR)
ΡΥΘΜΙΣΗ ΦΙΛΤΡΟΥ: 20Hz-120Hz, phase 0/180
ΕΞΤΡΑ: ρύθμιση στάθμης για LFE, wireless (προαιρετικά), auto standby
ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ (ΥxΠxΒ): 455x430x539 χλστ.
ΒΑΡΟΣ: 38,7 κιλά
ΣΧΟΛΙΟ
To Carbon Special «συμπυκνώνει» την ουσία της ναυαρχίδας G1 Mk II σε μια κόμπακτ καμπίνα και χαμηλώνει σημαντικά το κόστος. Δεν παύει να είναι ένα από τα ακριβότερα υπογούφερ της αγοράς, κάνει όμως πολλά περισσότερα από το να «γεμίζει» την πρώτη οκτάβα του φάσματος.
ΤΙΜΗ: 3.800€